Görme Engelli Öğretmenler Teknolojiden Nasıl Yararlanır?

Bu sunum 3. Engelsiz Bilişim Sempozyumu'nda derneğimizce gerçekleştirilmiştir. Bu sayfada sunum özetinin yanı sıra dosyanın tamamını da bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

Geçmişten Günümüze Engelli Öğretmenler

Öğretmenlik mesleği toplumda ciddi değer gören meslekler arasında sayılmaktadır. Görme engellilere toplumdaki bakış açısı ve önyargılar, bu mesleğin icra edilmesi hususunda toplumda kabul görmez bir durum olarak değerlendirilmiş ve fiziksel yetersizliklerin öğretmenliğe daima engel teşkil edeceği konusunda kırılması güç bir tutum oluşmuştur. Toplumun oluşturduğu bu tutum sadece toplumun alt kesiminde değil, eğitimli tabakasında da hakimdir. Öğretmen yetiştiren kurumlarda öğretim elemanı olarak görev yapan akademisyenler bile öğretmenlik okumaya gelen engelli öğrencilere karşı “engelli bireyler sadece kendi engel gruplarına öğretimde bulunabilir” gibi aşırı önyargılı bir tutum içinde olmakta ve bu tutumlarını vurgulamaktadırlar. Ancak zorluklarla mücadele etmeye azmetmiş görme engelli bireyler 1970’li yıllardan itibaren öğretmenlik mesleğinin içinde olmuşlar, sayıları az da olsa ülkenin çeşitli bölgelerinde farklı branşlarda bu kutsal mesleği icra etmişlerdir. 2000’li yılların başına kadar ezberci bir eğitim anlayışını benimseyen eğitim sistemimizde genellikle şekilciliğe önem verilmiş öğretmenlik mesleğinin fiziksel engelli hiçbir birey tarafından icra edilemeyeceğine kanaat getirilmiştir. Hatta bu önyargı resmileştirilmiş, ortaokulu bitiren engelli öğrenciler liselere giriş sınavında Anadolu öğretmen liselerini kazansalar bile fiziksel yetersizliği bulunan bireylerin alınmayacağına dair liselere giriş kılavuzlarına ibareler konulmuştur. Ancak başta teknolojik olmak üzere her bakımdan hızla gelişim gösteren ve zenginleşen çağımızda öğretmenlik mesleğini icra etmek sanıldığı gibi imkansız veya ulaşılması güç bir durum değil aksine özellikle görme engelli bireyler için geliştirilen materyallerle başarıyla icra edilecek bir meslek olmuştur.

GELİŞİN TEKNOLOJİYLE TAMAMEN ENGELSİZ MİYİZ?

**İcra edilen alan ile ilgili güncel kaynaklara ulaşım ---evet

**Milli Eğitim Bakanlığı’na ait e-iletişim hizmetlerinden kısıtsızca yararlanılabilmesi --- evet

**Ulaşılan kaynaklara anında erişim ---kısmen

**Kaynakların öğrencilere sunumu ---- evet

**Öğretmen öğrenci arasındaki ders içi iletişim (dersin slaytlarla anlatılması) --- evet

**Nelerin erişilebilir olduğunun veli ve okul idarelerine anlatılması ve anlaşılma durumu --- hayır

HANGİ TEKNOLOJİK ARAÇLAR NERELERDE NE İŞE YARIYOR?

Öncelikle yaparak ve yaşayarak öğrenmenin benimsendiği öğretim modelinin geçerli ve gerekli olduğu günümüzde çağın en etkili aracı olan interneti aktif ve yararlı kullanabilmek adına vazgeçilmez araç bilgisayardır. Bilgisayarların ve hatta androit tabletlerin dahi ekran okuyucular sayesinde aktif kullanımı mevcuttur. Herhangi bir bilgisayara desteklediği işletim sistemine göre kurulan bir ekran okuyucu, engelli bir öğretmeni internete ve kaynaklara ulaşım açısından özgür kılacaktır.

Ofis programlarının etkili kullanımı: Bu kapsamda ders alanında alanımıza yönelik kaynakların etkili ve düzenli bir şekilde sunulabilmesi için word, excell ve özellikle de Powerpoint programlarına ciddi şekilde ihtiyaç duyulmaktave mesleki başarı için bunların önemi ortaya çıkmaktadır.

Tarayıcının önemi: Elde edilen yazılı kaynakların scanner ile taranarak dönüştürme programları yardımıyla metin belgesi haline getirilmesi işimizi öğretmen olarak ciddi anlamda kolaylaştırmakta ve kısa zamanda çok fazla kaynağa ulaşım sağlanabilmektedir. Tarayıcıların önemini görme yetersizliği bulunan öğrenciler daha fazla kavrar. Çünkü Braille basılan kaynakların yetersizliğini bu şekilde daha rahat kapatabilmektedirler.

Projeksyon cihazları: Okulda hangi alanda, hangi branşta olursa olsun bir öğretmenin vazgeçemeyeceği en mühim araçlardan biri de projeksyon cihazlarıdır. Kalabalık bir kitleye tek bir noktadan sunumlar yapabilmenin en etkili yolu projeksyon cihazlarının yansıtma niteliğinden yararlanmaktır. Görme engelli bir öğretmen de Sabit bir projeksyon cihazına bilgisayarını bağlayarak bilgisayardaki kısa yol tuşları ile görüntü aktarımı yapabilir. görüntünün yansıma şekliyle ilgili öğrencilerinden bilgi alarak hazırladığı ders sunularını rahatça öğrencileriyle paylaşır ve dersini görsel unsurlarla süsleyerek ders anlatımını zenginleştirebilir.

Yazıcıların (printer) kullanımı: Görme engelli bir öğretmen, hazırlamış olduğu bir çalışma kağıdını, yazılı sınavı sorularını metin belgesi halinde düzenledikten sonra kimsenin yardımı olmaksızın yazıcısından çıktı alarak öğrencilerine sunabilir. Bu yazıcılarla elde edilen veriler öğrencilerin ürün dosyası oluşturmalarını hızlandırdığı gibi öğretmenle öğrencinin bir nevi aynı dili konuşmalarına katkı sağlar ve anında dönüt olarak değerlendirilebilir.

Ekranı büyüten cihazlar: Görme yetisini kısmen yitirmiş engellilerin yararlandığı ekran görüntüsünü büyüten bu tür araçlar ve büyüteçler, az görenlerin rahatça kitap okumalarını sağlayarak kendilerine ait kaynakları kolayca incelemelerine imkan sunmaktadır.

Braille kitaplardan ve materyallerden yararlanılması: Bilindiği üzere Milli Eğitim Bakanlığı değişik iller için farklı yayınlarla işbirliği yaparak ders ve çalışma kitaplarını tek elden belirlemekte ve ücretsiz olarak öğrencilerin kullanımına sunmaktadır.
Ankara’da da görme engelliler için ders kitaplarını Braille basan bir matbaa bulunmaktadır. Bu matbaa öğretmenlere ait kılavuzları da basarak öğretmenlerin dersleri yönlendirebilmelerine ciddi katkı sağlamaktadır. Braille baskı makineleri de teknolojinin ürünleri olup geliştirilen yeni nesil baskı makineleri ile kısa sürede ciddi sayıda kitap basılabilmektedir.

Bilgisayar özelliği taşıyan yeni telefonların gelecekteki katkıları: Bu tür telefonların kameralarının çözünürlük oranlarının yüksek kalitede olmasından yararlanılarak fotoğrafı çekilen bir yazının metne dönüştürülmesi söz konusu olabilmektedir. Bu tür programlar geliştirildiğinde görme engelli bir öğretmen önüne gelen bir yaprak testin fotoğrafını çekebilecek ve içerisindeki sorulara hakim olarak öğrencisine yardımcı olabilecektir.

Yeni Nesil Akıllı tahtaların Görme Engelli Öğretmenlere Katkısı: Bilindiği gibi Milli Eğitim Bakanlığının başlatmış olduğu FATİH Projesi kapsamında geliştirilen ve içerisini TÜBİTAK ile işbirliği yapılarak ders konuları ve sunumları yüklenebilen akıllı tahtalar üretilmekte ve seminerlerle kullanımları anlatılmaktadır. Tahtaları incelediğimizde bu tahtaların çok fonksyonlu kullanılabildiği, hdmi girişleri yardımıyla bilgisayarlara bağlanabildiği, ve bilgisayar yardımıyla yönlendirilebildiği görülmektedir.
FATİH Projesinde dağıtılacak olan tablet bilgisayarların engelliler için erişilebilirliğiyle ilgili işbirliği yapıldığı taktirde Bu tahtalarla ders sunularına, yazınsan verilere erişim çok daha kolay olacak, öğrencilere dağıtılacak olan tabletlerle kurulacak olan network bağlantısı sayesinde öğrencilerin yazdıklarına anında dönüt verilebilecektir.
Dosyayı İndirmek İçin Tıklayın